Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-04-29, 07:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
29 kwietnia
1648 - Powstanie Chmielnickiego: Początek bitwy nad Żółtymi Wodami, w której armia kozacko-tatarska pokonała wojska polskie dowodzone przez Stefana Potockiego.

1775 - W Budlewie w okolicach Bielska Podlaskiego urodził się Jakub Falkowski, pijar, pedagog, założyciel i rektor Instytutu Głuchoniemych w Warszawie.

1832 - W Paryżu założono Towarzystwo Literackie Polskie, w późniejszym okresie znane jako Towarzystwo Historyczno-Literackie; prezesem Towarzystwa został książę Adam Jerzy Czartoryski.

1848 - Powstanie poznańskie: Pruski gen. Friedrich von Colomb, nie czekając na polityczne rozwiązania, zaatakował polski obóz w Książu, który zdobył po zaciętym boju; w walce z przeważającymi siłami pruskimi poległo kilkuset powstańców, razem z dowódcą mjr. Florianem Dąbrowskim.

1863 - W Loosdorf w Austrii urodziła się Halka Ledóchowska, misjonarka, klawerianka, pisarka; założycielka Sodalicji św. Piotra Klawera; beatyfikowana w 1975 r.

1864 - W Słucku urodził się Witold Jodko-Narkiewicz, działacz socjalistyczny, współzałożyciel i członek władz PPS; jeden z założycieli Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (1912).

1865 - Na Podlasiu władze carskie aresztowały księdza Stanisława Brzóskę, generała i naczelnego kapelana Powstania Styczniowego, ostatniego powstańca kontynuującego walkę.

1900 - W Łodzi zmarł Izrael Poznański, przemysłowiec, właściciel warsztatów tkackich w Łodzi; nazywany ostatnim, po Ludwiku Geyerze i Karolu Scheiblerze, łódzkim "królem bawełny".

1919 - Sejm RP uchwalił ustawę ustanawiającą 3 maja świętem narodowym.

1923 - Z udziałem prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego odbyło się w Gdyni uroczyste otwarcie "Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków".

1927 - W Hajdukach Wielkich, obecnie dzielnica Chorzowa, urodził się Gerard Cieślik, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, zawodnik Ruchu Chorzów.

1929 - W Warszawie urodził się Waldemar Kazanecki, kompozytor, pianista; autor muzyki do kilkuset filmów, m.in. "Hrabiny Cosel", "Nocy i dni" oraz serialu telewizyjnego "Czarne chmury".

1933 - Sąd Okręgowy w Krakowie skazał na osiem lat więzienia Ritę Gorgonową, guwernantkę, pracującą u znanego lwowskiego architekta Stanisława Zaremby, oskarżoną o zamordowanie jego 17-letniej córki Lusi; sprawa Rity Gorgonowej była jednym z najsłynniejszych procesów sądowych II RP.

1942 - Podczas lotu bojowego nad kanałem La Manche zginął mjr Marian Pisarek, pilot, as myśliwski, dowódca 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego.

1943 - Z więzienia na Pawiaku wywieziono do KL Auschwitz 107 kobiet i 420 mężczyzn, wśród nich m. in. Tadeusza Borowskiego, poetę, prozaika.

1946 - W Szczecinku urodził się Aleksander Wolszczan, astronom, badacz pulsarów - gwiazd neutronowych, odkrywca pierwszych planet poza Układem Słonecznym.

1947 - W Warszawie urodziła się Stanisława Celińska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach "Krajobraz po bitwie", "Nie ma róży bez ognia", "Noce i dnie", "Panny z Wilka", "Pieniądze to nie wszystko", a także w serialach "Alternatywy 4", "Bulionerzy" i "Mamuśki".

1948 - Najwyższy Trybunał Narodowy w Gdańsku skazał na karę śmierci Alberta Forstera, nazistowskiego zbrodniarza, pełniącego w latach 1939-45 funkcję namiestnika prowincji Gdańsk-Prusy Zachodnie; wyrok przez powieszenie wykonano w 1952 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie.

1952 - Premiera filmu "Gromada" w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.

1953 - W Koninie urodził się Jan Andrzej Paweł Kaczmarek, kompozytor, autor muzyki do ponad pięćdziesięciu filmów, laureat Oscara za muzykę do filmu "Marzyciel".

1955 - Powstało Centralne Archiwum Filmowe; przemianowane w 1970 r. na Filmotekę Polską, w 1987 r. na Filmotekę Narodową.

1970 - W Krakowie urodził się Paweł Deląg, aktor, wystąpił m.in. w filmach "Szamanka", "Ciemna strona Wenus" i "Quo vadis".

1970 - W Wiedniu w finałowym meczu Pucharu Zdobywców Pucharów Górnik Zabrze przegrał z Manchesterem City 1:2.

1975 - W Warszawie urodził się Mateusz Kusznierewicz, żeglarz, mistrz olimpijski z Atlanty (1996) i brązowy medalista igrzysk w Atenach (2004); wielokrotny mistrz świata i Europy.

1978 - W Gdańsku powstał Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, głównym działaczami WZZ byli Andrzej Gwiazda, Anna Walentynowicz, Krzysztof Wyszkowski i Bogdan Borusewicz.

1984 - W Krakowie zmarł prof. Karol Estreicher, historyk sztuki, dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1985 - Sejm uchwalił ustawę o Trybunale Konstytucyjnym.

1989 - W Stoczni Gdańskiej z Lechem Wałęsą spotkali się kandydaci na posłów i senatorów z ramienia Komitetu Obywatelskiego "Solidarność".

1996 - Premiera filmu "Cwał" w reżyserii Krzysztofa Zanussiego.

2010 - W Warszawie zmarł Ryszard Matuszewski, historyk literatury, krytyk literacki, eseista, tłumacz, autor podręczników.

2011 - W Warszawie zmarł Waldemar Baszanowski, dwukrotny mistrz olimpijski w podnoszeniu ciężarów - w Tokio (1964) i Meksyku (1968), pięciokrotny mistrz świata i sześciokrotny mistrz Europy.

2012 - W Warszawie zmarł Wiesław Chrzanowski, prawnik, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; w 1948 r. aresztowany przez władze komunistyczne za próbę "obalenia siłą ustroju Polski Ludowej", skazany na osiem lat więzienia; w latach 1989-94 przewodniczący Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego; minister sprawiedliwości (1991), marszałek Sejmu (1991-93), senator (1997-2001).

2016 - W Warszawie zmarł Wojciech Zagórski - aktor teatralny i filmowy, zagrał w wielu filmach i serialach takich jak "Janosik", "Chłopi", "Ballada o Januszku", "Konopielka", "Brunet wieczorową porą", "Pułkownik Kwiatkowski".

2021 – W Warszawie zmarł dyrygent Kazimierz Kord, wieloletni dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie, znany z kierowania wieloma orkiestrami symfonicznymi na całym świecie.

Zobacz także

2024-05-16, godz. 11:00 81 lat temu zakończyło się powstanie w warszawskim getcie 81 lat temu - 16 maja 1943 roku - Niemcy ogłosili koniec akcji pacyfikacyjnej w warszawskim getcie i - na znak ostatecznego zniszczenia dzielnicy żydowskiej… » więcej 2024-05-16, godz. 09:00 Instytut Śląski świętuje 90-lecie powstania Instytut Śląski obchodzi w tym roku jubileusz 90-lecia powstania. Z tej okazji w czwartek (16.05) w Sali Herbowej Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego odbędzie… » więcej 2024-05-16, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 16 maja » więcej 2024-05-15, godz. 15:00 Mija 135. rocznica otwarcia dla publiczności wieży Eiffla 135 lat temu, 15 maja 1889 roku, w Paryżu otwarto dla publiczności wieżę Eiffla, ikonę Paryża i najbardziej rozpoznawalną budowlę na świecie. Jej budowę… » więcej 2024-05-15, godz. 13:00 W sobotę 20. Noc Muzeów 312 instytucji zgłosiło się do tegorocznej dwudziestej Nocy Muzeów w stolicy. Jubileuszowa akcja odbędzie się w najbliższą sobotę. Jak co roku na tę… » więcej 2024-05-15, godz. 11:00 Konferencja w Białej o lokalnych muzeach ziemi prudnickiej W ramach Bialskiego Festiwalu Kultur w najbliższą środę (15.05) w sali konferencyjnej Centrum Społeczno-Kulturalnego w Białej odbędzie się konferencja… » więcej 2024-05-15, godz. 09:00 Zmarła Zofia Czekalska "Sosenka” W wieku 100 lat zmarła uczestniczka powstania warszawskiego Zofia Czekalska "Sosenka" - poinformował w mediach społecznościowych prezydent Warszawy Rafał… » więcej 2024-05-15, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 15 maja » więcej 2024-05-14, godz. 17:29 Najmłodsi poznali historię niedźwiedzia Wojtka Najmłodsi uczniowie szkół podstawowych zaprezentowali swoje prace na wernisażu pt. "Historia Misia Wojtka" w Samorządowym Ośrodku Kultury w Komprachcica… » więcej 2024-05-14, godz. 13:00 Archiwum Polskiego Radia zaprasza na Noc Muzeów w Pałacu Staszica Archiwum Polskiego Radia zaprasza w sobotę na Noc Muzeów w Pałacu Staszica w Warszawie. Zwiedzający będą mogli nie tylko poznać bogate zasoby, jakie Polskie… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »