Sikorski przedstawił w czwartek w Sejmie informację o założeniach i zadaniach polskiej polityki zagranicznej na 2024 r. Do późnego popołudnia nad wystąpieniem Sikorskiego debatowali posłowie wszystkich klubów.

"Dzisiaj esencją polityki zagranicznej Polski jest bezpieczeństwo i to była istota wystąpienia ministra Radosława Sikorskiego, i to jest samo jądro polityki rządu" - ocenił poseł KO Paweł Kowal. Podkreślił, że Polska będzie się rozwijać tylko wtedy gdy będzie bezpieczna.

"Za sprawą (prezydenta Rosji) Władimira Putina pojawiło się nad kontynentem, ale też nad światem, widmo wojny. Wojny, która jako akcja przeciwko zachodniemu światu, przeciwko naszym wartościom, przeciwko temu o co walczyli nasi przodkowie, już trwa" - powiedział poseł KO. Wyjaśnił, że ma ona postać wojny informacyjnej, szantażu energetycznego, ataków hybrydowych na granice demokratycznych państw Zachodu.

"My jesteśmy w czasie przedwojennym. Ale czas przedwojenny to czas szykowania się naszych wrogów i sprawdzania naszej odporności. Nowy polski rząd stanął wobec tych wyzwań, wobec konieczności załatwienia spraw taktycznych, które zostały zaniedbane" - powiedział Kowal. Wymienił tu m.in sprawę pozyskania środków z KPO. Zaznaczył, że teraz jest czas, aby podjąć wielką grę o jedność Europy, o jej siłę i nową jakość relacji transatlantyckich.

"Potrzebujemy powrotu do realistycznej dyskusji o Unii Europejskiej. Polska ma tradycję europejską. Polska może więcej i stać ją na realizację aspiracji polskich obywateli" - ocenił poseł KO. Podkreślił, że polityka zagraniczna to dziś nie jest sprawa dla "dżentelmenów w melonikach", tylko sprawa "ludzka, codzienna, która dotyczy naszych codziennych losów".

B. szef MSZ Zbigniew Rau (PiS) ocenił, że Sikorski zamiast informować, starał się przesłonić sprawę "sześcioma strachami na wróble", czyli mitami, którymi miał hołdować w polityce zagranicznej poprzedni rząd.

Z informacji przedstawionych przez Sikorskiego - w ocenie Raua - wynika, że "rząd zamierza prowadzić swoją politykę, kierując się sześcioma iluzjami". "Po pierwsze, wmawia nam iluzję, że polityka zagraniczna i jej pogłębianie jest celem samym w sobie i że Polska nie ma innego wyjścia, jak tylko podporządkowywać się nieuchronnemu losowi i rozpłynąć się we wspólnotowej UE, w której rzekomo nie ma już interesów narodowych, a jedynie wspólne, europejskie" - powiedział b. szef MSZ. "Jeżeli w Europie nie bronisz interesów własnych, realizujesz cudze" - zaznaczył Rau.

Drugą iluzją - zdaniem Raua - "jest przeświadczenie, że suwerenność państwa jest szkodliwym anachronizmem i nic się nie stanie, jeśli się tego anachronizmu wyzbędzie". Polityk ocenił, że to "pogląd groźny w obliczu wojny na Ukrainie". Przekonywał, że rząd Donalda Tuska opowiada się za zwiększeniem zakresu podejmowania decyzji w UE w drodze większości kwalifikowanej.

Trzecią iluzją obecnego rządu - według Raua - "jest przekonanie, że partnerskie, oparte na wzajemnym szacunku relacje z Niemcami, da się zbudować, rezygnując z zabiegów o respektowanie przez Berlin polskiej wrażliwości i polskich interesów". "Taka rezygnacja nie generuje szacunku i poważania, a co najwyżej politowanie" - zaznaczył.

Rau powiedział, że "czwartą iluzją jest przekonanie, że poprzedni rząd traktował Unię Europejską jak bankomat". Ocenił, że trudno ten zarzut traktować poważnie, gdy duża część jego ministrów myśli, żeby zrezygnować z bycie członkiem rządu, aby objąć dochodowe mandaty europosłów. Piątą iluzją rządu - zdaniem Raua - jest przekonanie, że "aby prosperować, Polska jest skazana na status montowni Zachodu i kopiowanie przyjętych tam rozwiązań". "Polska była, jest i będzie częścią cywilizacji Zachodu" - zaznaczył.

Szóstą iluzją ma być z kolei przeświadczenie, że sojusz ze Stanami Zjednoczonymi jest dla PiS "fetyszem", a Polska powinna swoje bezpieczeństwo w coraz większym stopniu UE".

Inni politycy PiS zarzucali Sikorskiemu, że przygotowuje grunt pod wyrażenie przez Polskę zgody na zmianę unijnych traktatów. Krytykowali wystąpienie szefa MSZ zarówno za jego treść, jak i za styl. Poseł PiS Radosław Fogiel mówił, że wystąpienie Sikorskiego go rozczarowało, było "minimalistyczne" i stanowiło wyraz "samoograniczenia się". "Nie widziałem tutaj planu, wizji polityki" - mówił, dodając, że dostrzegł w nim za to elementy "antypisowskiej" nagonki.

Inny z posłów PiS Paweł Jabłoński powiedział, że "tak słabego expose jak to, sobie nie przypomina". Według niego, jest to "ostatnie expose Sikorskiego w tej izbie", bo - jego zdaniem - szef MSZ "zaraz ucieka do Brukseli". "On polityki zagranicznej nie prowadzi, prowadzi rozmowę kwalifikacyjną w Brukseli" - mówił Jabłoński. "Pensja na pewno będzie tam wysoka" - ironizował. Dopytywał też Sikorskiego, czy przyzna podczas debaty w Sejmie, że zamierza objąć stanowisko unijnego komisarza i o to zabiega.

Michał Kobosko (Polska 2050) przekonywał z kolei, że Polska powinna znaleźć się na ścieżce prowadzącej do przyjęcia euro, a Polacy opowiedzieli się za tym głosując za akcesją unijną w referendum w 2003 r. Jak zaznaczył, przynależność do unii walutowej była częścią traktatu akcesyjnego. "Jednak droga do przyjęcia wspólnej waluty pozostaje długa, potrzeba do tego zmiany zapisów konstytucji, konieczna jest zmiana nastawienia opinii publicznej, której euro zostało w trakcie minionych ośmiu lat przez PiS zohydzone" - powiedział polityk Polski 2050.

Dodał, że "euro to projekt o charakterze zarówno gospodarczym jak i politycznym". Kobosko przekonywał, że przyjęcie euro pozwoli na dostęp do kapitału po niższych cenach, zlikwiduje ryzyka kursowe dla firm i pomoże skuteczniej ograniczać inflację. "Jesteśmy jednym z ostatnich krajów Unii, który nie przyjął wspólnej waluty, nie możemy sobie pozwolić na marginalizowanie w Europie" - powiedział. Chwalił rząd za to, że doprowadził do odblokowania europejskich funduszy dla Polski.

Poseł TD-PSL Andrzej Grzyb ocenił, że sojusz utworzony dla obrony przed ewentualną agresją ze strony Związku Radzieckiego nabiera dzisiaj ważnej roli wobec agresji Rosji na Ukrainę. "Musimy też dać, w ramach tego sojuszu, odpowiedź na toczącą się konfrontację w cyberprzestrzeni" - zaznaczył poseł. Dodał, że w ubiegłym roku zanotowano ponad 80 tys. tego typu ataków na polskie instytucje.

W ocenie posła Macieja Koniecznego (Lewica) solidarność z Kijowem jest polską racją stanu. Jak dodał, jest bardzo szczęśliwy, że ten fakt rozumie dzisiaj prawie cała polska klasa polityczna. Konieczny dziękował ministrowi Sikorskiemu za przedstawienie informacji, a szczególnie "za wyraźny proeuropejski, prounijny zwrot jaki w niej można było dostrzec". "Nie tylko wobec wyraźnie eurosceptycznej polityki poprzedniego rządu, ale nawet wobec retoryki premiera Donalda Tuska jaka towarzyszyła obecnemu rządowi" - dodał poseł Lewicy.

Według posła Konfederacji Krzysztofa Bosaka, gdyby z wystąpienia szefa MSZ odjąć wątki związane z polemiką z PiS, to ta informacja byłaby przynajmniej o 1/3 krótsza. Ocenił, że polska polityka zagraniczna nadal jest zakładnikiem polityki wewnętrznej. "Cieszymy się natomiast, że zapowiadana jest profesjonalizacja kadrowa MSZ, inwestycje w infrastrukturę, informatyzacja - to są rzeczy dotyczące zarządzania urzędem, a nie definiowanie polskiej racji stanu" - zaznaczył poseł Konfederacji.

Aleksandra Wiśniewska (KO) powiedziała w turze pytań do Sikorskiego, że "obalając mity polityki zagranicznej, wreszcie wyrywamy się z systemu noszącego znamiona upartego, psychopatologicznego urojenia". "W wyniku poprzedniej polityki zagranicznej opartej na nieudolności, wrogości i złośliwości wszyscy, jako obywatele, byliśmy stratni. Zwrotu dokonujemy w historycznym momencie, który wymaga od nas przede wszystkim strategicznej jedności ponad podziałami" - dodała.

Michał Szczerba (KO) podkreślił, że "najwyższy czas wyjść ze strefy komfortu" i "przestawić się mentalnie z czasu pokoju na czas zagrożenia wojennego". "Chcemy dzisiaj również, korzystając z tej okazji, z tej informacji Ministra Spraw Zagranicznych powiedzieć wprost – tylko zwycięstwo Ukrainy jest gwarantem bezpiecznej Europy” - oświadczył.

Agnieszka Wojciechowska van Heukelom (PiS) zarzuciła Sikorskiemu, że "w swoim przemówieniu powiedział, iż każdy kraj powinien mieć wpływ na to, jakich migrantów przyjmuje". "A przecież to koledzy polityczni ministra Sikorskiego i to jego towarzysze podpisali dokumenty, na mocy których będziemy zmuszeni przyjmować migrantów takich, jakich nam przydzielą" - zaznaczyła.

"Niestety, trzeba to powiedzieć głośno – PiS nie prowadził polityki zagranicznej, nie rozumiał naszych sąsiadów i się ich po prostu bał. Cały dorobek ćwierćwiecza wolnej Polski został przez nich zmarnowany" - oceniła z kolei Klaudia Jachira (KO). (PAP)

wni/ ang/ mrr/ mhr/